برنامه درسی یا برنامه ریزی درسی

برچسب ها

پرسشنامه تفکر انتقادی ریکتس 2003پرسشنامه استفاده از آموزش الکترونیکیارزیابی خلاقیت کارکنان درسازمان هاپرسشنامه راهبردهای شناختیمقالاتسراوان1392 جدول منطقی تفکر منطقی عادت

پیوند ها

آمار سایت

آمار بازدید

بازدید امروز : 146
بازدید دیروز : 30
بازدید کل : 335430

برنامه درسی یا برنامه ریزی درسی

این موضوع که نام و هویت حقیقی رشته ما برنامه درسی یا برنامه‌ریزی درسی است یکی از مباحث مهم این رشته است. از دهه ۱۹۷۰ (۱۳۵۰)، اندیشه‌های نومفهوم‌گرایی و پدیدارشناسی که منبعث از فلسفه پست‌مدرن است در مطالعات برنامه درسی ظهور کرد با این عقیده که دیگر نباید برنامه درسی را منحصر به فرایند برنامه‌ریزی درسی دانست و حتی فراتر از آن اینکه فقط می‌توان یا باید به شناخت و فهم برنامه درسی پرداخت. برنامه درسی حوزه‌های مهم دیگری مانند نظریه‌پردازی، طراحی، ارزشیابی، اجرا، پژوهش و تغییر دارد. حتی ویلیام پاینار برنامه‌ریزی درسی را پدیده‌ای می‌داند که سال ۱۹۱۸ به دنیا آمده و در سال ۱۹۶۸ از دنیا رفته است!

پاینار، تولد و مرگ برنامه‌ریزی درسی را به دقت سال بیان می‌کند در حالی که بهتر است چنین چیزی را در حد دهه بیان کرد. مثلاً گفت برنامه‌ریزی درسی از دهه ۱۹۲۰ (۱۳۰۰ شمسی) شکل گرفت؛ نه اینکه انتشار یک کتاب را سرآغاز این رشته دانست. مرگ برنامه‌ریزی درسی هم که از آن حرفهاست! این نظریه که برنامه درسی منحصر به برنامه درسی نیست اندیشه‌ای نکوست اما افراط در این امر درست نیست. برخی نومفهوم‌گرایان برنامه‌ریزی درسی را به کلی کنار می‌گذارند، برخی آن را جزء کوچکی از مطالعات برنامه درسی می‌دانند و برخی آن را همپایه سایر حوزه‌های برنامه درسی می‌دانند. به نظر می‌آید برنامه‌ریزی درسی را باید قلب و مرکز مطالعات برنامه درسی به حساب آورد. اگر ما تنها به فهم و پژوهش و نظریه‌پردازی برنامه درسی بپردازیم آن گاه این یافته‌ها به چه کار می‌آید؟ آیا جز این است که باید این دانسته‌ها به کار برده شوند و در مقام عمل به اجرا درآیند؟ آن هم در رشته‌ای که اساساً ماهیت کاربردی دارد.

از دهه ۱۳۸۰ در ایران با تأثیر تدریجی اندیشه‌های جدید برنامه درسی، برخی به این نتیجه رسیدند که برنامه‌ریزی درسی کم‌اهمیت است و باید به سایر حوزه‌های برنامه درسی به ویژه نظریه‌پردازی توجه کرد. و در این راه به نظریات برنامه درسی که بیشتر جزئی از قلمرو فلسفه آموزش و پرورش است پرداختند. اما در حقیقت تنها بخشی از مطالعات برنامه درسی که مختص این رشته است و از دیگر علوم تربیتی و علوم انسانی متمایز است همین برنامه‌ریزی درسی است وگرنه بیشتر حوزه‌های برنامه درسی با سایر علوم تربیتی به ویژه فلسفه آموزش و پرورش همپوشانی دارد. درست است که نباید برنامه درسی را منحصر به فرایند تدوین، اجرا و ارزشیابی دانست اما همین امور عملی هستند که پایه مطالعات برنامه درسی را تشکیل می‌دهند